Thuế khoán sẽ bị bãi bỏ từ năm 2026, hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần chủ động chuyển sang kê khai và thực hiện kế toán theo Thông tư 88. Cập nhật quy định mới nhất về thuế khoán, cách lập sổ sách, hóa đơn điện tử, và 9 trường hợp nhận tiền chuyển khoản không phải nộp thuế. MCC Group đồng hành tư vấn, hỗ trợ chuyển đổi an toàn, tiết kiệm và hiệu quả.
I. Nắm chắc “thuế khoán” – Hành trang kinh doanh hiệu quả
Trong bối cảnh chính sách thuế mới năm 2025, việc hiểu rõ về thuế khoán và chế độ kế toán áp dụng với hộ kinh doanh nhỏ lẻ trở nên đặc biệt quan trọng. Đồng thời, mọi người cũng nên nắm vững 9 trường hợp nhận tiền chuyển khoản không phải nộp thuế, để tránh hiểu sai, kê khai thừa hoặc vướng rủi ro không đáng có.
Bài viết này, do đội ngũ chuyên gia thuế – kế toán của MCC.Group biên soạn, tóm lược các nội dung thiết yếu giúp bạn:
- Hiểu đúng về thuế khoán – khi và như thế nào áp dụng, ưu, nhược điểm; lộ trình thay đổi 2026.
- Hướng dẫn minh bạch hóa đơn, sổ sách theo Thông tư 88.
- Danh sách 9 trường hợp chuyển khoản miễn thuế, minh chứng pháp lý.
- Những lưu ý thực tế giúp quản trị tài chính – thuế tối ưu.
- Giải pháp chuyên nghiệp – dịch vụ của MCC.Group hỗ trợ bạn tuân thủ chính sách, tiết kiệm chi phí, phòng ngừa rủi ro.
II. Tổng quan về thuế khoán
1. “Thuế khoán” là gì?
- Là hình thức tính thuế cố định hàng năm theo doanh thu ước tính dựa trên ngành nghề và quy mô.
- Áp dụng phổ biến cho hộ kinh doanh cá thể, kinh doanh nhỏ lẻ, chưa có hóa đơn đầu ra đầy đủ và chưa lập sổ sách kế toán theo chuẩn.
2. Phương pháp thuế hiện hành (2025)
Theo Dân trí:
- Có 3 phương pháp tính thuế:
- Thuế khoán – cố định theo doanh thu ước tính.
- Thuế kê khai – nộp theo doanh thu thực tế phát sinh.
- Thuế phát sinh từng lần – áp dụng khi bán tài sản cố định hoặc trao đổi một lần.
3. Điều kiện đối tượng áp dụng
- Thuế khoán áp dụng nếu:
- Doanh thu dưới 1 tỷ/năm và không có hóa đơn điện tử.
- Thuế kê khai áp dụng nếu:
- Doanh thu ≥ 1 tỷ/năm (theo hướng dẫn của Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc).
- Có sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền (từ 1/6/2025).
4. Lộ trình bỏ thuế khoán
- Nghị định 70/2025 có hiệu lực từ 1/6/2025 bắt đầu yêu cầu hóa đơn điện tử.
- Từ ngày 1/1/2026: bãi bỏ hoàn toàn thuế khoán, chuyển tất cả hộ lên phương pháp kê khai.
III. Ưu – nhược điểm của thuế khoán
1. Ưu điểm
- Thủ tục đơn giản, không cần kê khai chứng từ nhiều.
- Tiết kiệm chi phí kế toán.
- Thuế dễ dự toán và ổn định.
- Phù hợp với hộ thu nhập thấp, ít phát sinh hóa đơn.
2. Hạn chế
- Không phản ánh đúng doanh thu thực tế (dẫn đến thất thu).
- Có khoảng cách giữa hộ thu nhập thực và mức đóng.
- Tình trạng bất bình đẳng với hộ kê khai dẫn đến bất cập theo Pháp luật .
- Hạ tầng thanh toán không dùng tiền mặt, hóa đơn điện tử phát triển, nên thuế khoán trở nên kém phù hợp.
IV. Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai: Giai đoạn 2025–2026
1. Giai đoạn tiền chuyển đổi (1/6–31/12/2025)
- Bắt buộc:
- Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền với hộ ≥ 1 tỷ doanh thu.
- Chuẩn bị sổ sách theo Thông tư 88 (không phức tạp như doanh nghiệp).
- Hỗ trợ:
- Miễn phí hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, đào tạo.
- Cán bộ thuế đến hỗ trợ cài đặt, hướng dẫn sử dụng.
2. Giai đoạn chính thức (từ 1/1/2026)
- Thuế khoán bị xóa bỏ hoàn toàn.
- Tất cả hộ cá nhân phải:
- Kê khai thuế GTGT, TNCN, nộp thuế môn bài.
- Ghi chép theo Thông tư 88: phiếu thu/chi, phiếu kho, sổ sách cơ bản .
- Dịch vụ kế toán/phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử trở thành bắt buộc.
3. Mức thuế năm 2025–2026
- Hộ kê khai thực tế chịu mức thuế GTGT + TNCN từ 1,5–10% tổng doanh thu, cộng lệ phí môn bài tối đa ~1 triệu đồng.
- Hộ thuế khoán hiện mức trung bình: ~0,4% doanh thu (nhưng thực chất khoảng 0,6–0,7%).
- Lộ trình tăng ngưỡng miễn thuế lên 200 triệu/năm thay vì 100 triệu trước đây.
V. Kế toán theo Thông tư 88 – Gần như đơn giản
1. Ai áp dụng?
- Hộ sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế GTGT – TNCN.
2. Nội dung ghi chép chính:
- Phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập – xuất kho, sổ chi tiết vật tư.
- Sổ theo dõi thanh toán tiền lương – bảo hiểm (nếu có lao động).
- Đối chiếu doanh thu – chi phí từ HĐĐT.
3. Tính đơn giản:
- Không cần lập BCTC đầy đủ như doanh nghiệp.
- Hạn chế các chứng từ không cần thiết (nếu doanh thu < 3 tỷ).
- Phù hợp với dạng hộ bán nhỏ, dịch vụ, hàng tạp hóa.
VI. Đổi mới tư duy về thuế khoán – Hướng đến minh bạch, thuận tiện
Trong những ngày gần đây, những thay đổi quan trọng về chính sách thuế khoán và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ liên tục được báo chí, cộng đồng mạng, cũng như giới chuyên môn quan tâm, bàn luận. Đây thực sự là tín hiệu tích cực, bởi chính sách thuế và kế toán càng minh bạch, dễ hiểu càng giúp cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ tự tin phát triển, tránh các rủi ro pháp lý, tài chính.
Thực tế cho thấy, so với doanh nghiệp lớn, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nhỏ vẫn còn hạn chế tiếp cận thông tin và chính sách mới. Việc truyền thông kịp thời, giải thích rõ ràng về các quy định thuế, chế độ kế toán sẽ góp phần nâng cao hiệu quả thu thuế Nhà nước, đồng thời tạo điều kiện để người kinh doanh tuân thủ tốt pháp luật.
>>> Xem thêm: Điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư – Quy trình mới nhất
VII. Thuế khoán sắp “khai tử”, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?
Theo Nghị quyết 198 của Quốc hội, từ 1/1/2026, phương pháp khoán thuế sẽ không còn áp dụng cho cá nhân, hộ kinh doanh. Thay vào đó, mọi hộ kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng pháp luật về quản lý thuế hiện hành, tức chuyển sang phương pháp kê khai hoặc khai thuế từng lần phát sinh.
Đặc biệt, ngưỡng miễn thuế GTGT và TNCN đối với hộ cá nhân kinh doanh cũng dự kiến tăng từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm. Đây là điểm mới nổi bật giúp giảm bớt áp lực kê khai, nộp thuế cho những hộ kinh doanh siêu nhỏ, phù hợp tình hình thực tế hiện nay.
Như vậy, từ năm 2026, các hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 200 triệu/năm sẽ bắt buộc áp dụng phương pháp kê khai và thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC.
VIII. Giải thích các phương pháp tính thuế & quy định mới nhất
Hiện nay, có 3 phương pháp tính thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh:
- Phương pháp khoán: Tính thuế cố định theo doanh thu ước tính mỗi năm, áp dụng với nhóm doanh thu nhỏ, không đủ điều kiện hoặc chưa phát sinh hóa đơn điện tử.
- Phương pháp kê khai: Kê khai theo doanh thu thực tế, áp dụng với hộ kinh doanh quy mô lớn, hoặc khi cơ quan thuế yêu cầu, đặc biệt với doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm trở lên (10 tỷ/năm với lĩnh vực thương mại, dịch vụ), hoặc sử dụng từ 10 lao động trở lên.
- Khai thuế từng lần phát sinh: Dành cho các giao dịch phát sinh không thường xuyên.
Tất cả các phương pháp trên đều tính thuế dựa trên tỷ lệ phần trăm của doanh thu và cùng mẫu biểu kê khai, giúp thống nhất, minh bạch trong quản lý.
IX. Chế độ kế toán theo Thông tư 88: Đơn giản hóa tối đa
Một trong những điểm băn khoăn lớn nhất của hộ kinh doanh khi chuyển đổi là chế độ kế toán. Theo quy định:
- Hộ/cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán: KHÔNG bắt buộc lập sổ sách kế toán.
- Hộ/cá nhân kinh doanh kê khai thuế: THỰC HIỆN kế toán theo Thông tư 88.
Tuy nhiên, nội dung về ghi sổ và chứng từ kế toán tại Thông tư 88/2021/TT-BTC rất đơn giản – không hề phức tạp như doanh nghiệp. Chỉ cần những mẫu phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập – xuất kho, sổ lương, các mẫu theo dõi cơ bản (S5-HKD). So với quy định trước đây tại Quyết định 169/2000 của Bộ Tài chính, Thông tư 88 đã tinh gọn, dễ áp dụng, giảm gánh nặng thủ tục.
X. Bỏ thuế khoán, chuẩn bị gì để chuyển sang kê khai?
Bắt đầu từ năm 2026, mọi cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ đều phải chủ động:
- Chuẩn bị các chứng từ cơ bản: phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập – xuất kho.
- Ghi sổ theo dõi thanh toán lương, bảo hiểm (S5-HKD) nếu có lao động thuê ngoài.
- Nắm rõ các quy định bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (mức đóng tổng thể của hai bên ~30% quỹ lương).
- Chủ động cập nhật phần mềm kế toán, sử dụng hóa đơn điện tử theo hướng dẫn.
Đặc biệt: Không cần lo lắng về truy thu thuế khoán đối với hộ cá nhân đã nộp thuế đầy đủ trước đây. Nếu cơ quan thuế xác định doanh thu khoán có biến động trên 50% so với số đã khoán thì mới điều chỉnh mức thuế khoán từ thời điểm thay đổi, không hồi tố, không truy thu.
Đối với hộ kê khai, nếu có tăng trưởng doanh thu bất thường khi áp dụng máy tính tiền/hóa đơn điện tử, nên chủ động kê khai bổ sung để tránh bị xử phạt do thiếu thuế, trốn thuế.
XI. Nhà nước đồng hành – Chính sách hỗ trợ chuyển đổi thuế khoán
Chính phủ và ngành thuế đã chủ động:
- Tổ chức nhiều buổi hội thảo, hướng dẫn trực tiếp/livestream để phổ biến quy định hóa đơn điện tử, kê khai online.
- Cán bộ thuế đến từng hộ kinh doanh, cửa hàng để hướng dẫn lắp đặt máy tính tiền, hóa đơn điện tử.
- Chỉ đạo chính sách hỗ trợ mua máy tính tiền, ưu đãi dịch vụ phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử miễn phí cho nhóm hộ nhỏ lẻ, hộ nghèo.
Nhờ đó, hộ kinh doanh nên chủ động tìm hiểu, phối hợp với cơ quan chức năng, từng bước làm quen, thực hành chuyển đổi. Lúc đầu có thể khó khăn, nhưng khi quen quy trình sẽ nâng cao năng lực quản lý tài chính, chủ động pháp lý, minh bạch nguồn thu.
XII. Bán hàng online, thương mại điện tử – Linh hoạt, tối ưu hóa nghĩa vụ thuế
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử được quyền:
- Ủy quyền cho sàn giao dịch lập hóa đơn, kê khai và nộp thuế hộ.
- Hoặc thuê dịch vụ kế toán, tư vấn thuế (MCC.Group…) để chuẩn bị sổ sách, chứng từ, kê khai thuế chuyên nghiệp – tiết kiệm thời gian, chi phí, phòng tránh rủi ro.
Với hộ kinh doanh lớn, hoàn toàn có thể chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp để hưởng ưu đãi như miễn thuế TNDN 3 năm đầu, thuế suất thấp 15-17% thay vì 20% thông thường, như Quốc hội vừa thông qua.
XIII. Giảm gánh nặng kế toán, hướng dẫn chi tiết phù hợp thực tế
Dù quy định kế toán đã rất đơn giản (phiếu thu/chi, nhập/xuất kho, sổ chi tiết…), vẫn cần tiếp tục rà soát, loại bỏ các chứng từ, sổ sách không cần thiết, nhất là với các hộ bán lẻ, dịch vụ ăn uống, doanh thu dưới 3 tỷ/năm. Điều này vừa giúp giảm chi phí, vừa thuận tiện cho người kinh doanh nhỏ thực hiện, không phải lo ngại bị kiểm tra rườm rà.
XIV. Đề xuất chia nhóm hộ kinh doanh – Linh hoạt, công bằng hơn
Cơ quan quản lý thuế đang nghiên cứu chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm theo doanh thu, để đưa ra chính sách phù hợp từng nhóm, đảm bảo công bằng xã hội, hỗ trợ nhóm yếu thế, đồng thời tránh thất thu ngân sách.
>>> Xem thêm: Thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn tại Đồng Nai – Hướng dẫn chi tiết cùng MCC.Group
XV. 9 Trường hợp nhận tiền chuyển khoản không phải nộp thuế: Hiểu đúng để tránh rủi ro tài chính cá nhân
Trong thời đại chuyển khoản ngân hàng trở thành hình thức giao dịch phổ biến, không ít người lo lắng rằng mọi khoản tiền vào tài khoản đều có thể bị cơ quan thuế “soi”. Tuy nhiên, theo quy định mới nhất 2025 và thực tiễn thực thi, không phải khoản tiền nào cũng là “thu nhập chịu thuế”. Dưới đây là 9 trường hợp nhận tiền chuyển khoản mà bạn hoàn toàn không cần lo nộp thuế, được đội ngũ MCC.Group tổng hợp, diễn giải lại một cách dễ hiểu:
1. Vay mượn giữa người thân, bạn bè – không chịu thuế
Khi bạn nhận được khoản tiền chuyển khoản từ người thân, bạn bè với mục đích vay mượn hoặc hỗ trợ, khoản này hoàn toàn là quan hệ dân sự, không phải thu nhập chịu thuế. Để minh bạch, nên ghi rõ nội dung giao dịch: “vay tiền”, “giúp tạm”, “mượn tiền”,… Việc này giúp tránh nhầm lẫn với thu nhập phát sinh hoặc giao dịch thương mại.
2. Nhận tiền chuyển khoản để đáo hạn ngân hàng
Nhiều cá nhân cần nhờ người thân chuyển tiền hộ vào tài khoản để tất toán khoản vay ngân hàng đến kỳ đáo hạn trước khi vay lại. Đây là thao tác kỹ thuật, không tạo ra lợi ích thực tế, không phát sinh thu nhập nên cũng không bị đánh thuế.
3. Nhận kiều hối – tiền gửi từ nước ngoài
Khoản kiều hối (tiền do người thân gửi về từ nước ngoài qua ngân hàng, tổ chức chuyển tiền hợp pháp) được miễn thuế hoàn toàn. Đây là chính sách ưu đãi lớn của Việt Nam nhằm thu hút nguồn ngoại tệ về nước, chỉ cần đảm bảo kênh chuyển tiền chính thống, không lo rắc rối về thuế.
4. Các giao dịch thu hộ, chi hộ
Tiền nhận được do thu hộ, chi hộ như shipper nhận tiền hộ cửa hàng (COD), nhân viên thu tiền xăng dầu, hay người được ủy quyền thu/chi cho người khác đều không phải kê khai nộp thuế TNCN. Đây chỉ là hoạt động trung gian, không phải nguồn thu nhập cá nhân.
5. Chuyển tiền hộ không lấy phí
Nếu bạn nhận tiền và chỉ đơn thuần chuyển hộ người khác mà không thu phí, số tiền vào tài khoản sẽ không bị tính thuế. Tuy nhiên, nếu có thu phí dịch vụ chuyển hộ, phần thu phí này sẽ tính vào thu nhập và có thể phải nộp thuế từ 5–7% như dịch vụ môi giới.
6. Nhận tiền bán nhà, đất đã hoàn thành nghĩa vụ thuế
Sau khi bán bất động sản và đã nộp đủ các loại thuế, lệ phí theo quy định, khoản thanh toán chuyển khoản sau đó sẽ không bị đánh thuế lại. Lưu ý, nếu bị phát hiện kê khai giá bán thấp, trốn thuế thì phần chênh lệch vẫn sẽ bị truy thu bổ sung.
7. Tiền lương đã khấu trừ thuế chuyển cho người thân
Bạn nhận tiền lương đã trừ thuế và sau đó chuyển khoản cho vợ, chồng hoặc người thân, đây không phải là khoản thu nhập mới với người nhận nên không bị đánh thuế lại. Quan trọng là cần chứng minh được nguồn tiền có xuất xứ từ lương đã trừ thuế.
8. Lương nhận từ nước ngoài đã đóng thuế sở tại
Người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài, khi chuyển tiền về nếu đã nộp thuế TNCN tại nước ngoài, sẽ được miễn thuế tại Việt Nam. Điều kiện là phải có chứng từ xác nhận đã nộp thuế tại nước ngoài, chuyển tiền qua hệ thống ngân hàng hợp pháp.
9. Lãi cho vay dân sự nhỏ lẻ – không bị đánh thuế
Nếu bạn cho người thân, bạn bè vay tiền (hình thức dân sự, không kinh doanh chuyên nghiệp), kể cả có lãi nhỏ và không thường xuyên thì không bị coi là thu nhập kinh doanh nên không phải đóng thuế. Tuy nhiên, nếu cho doanh nghiệp vay hoặc lãi định kỳ lớn, phần lãi có thể phải kê khai thuế 5% theo quy định.
Lưu ý quan trọng từ MCC: Trong mọi trường hợp, hãy ghi chú rõ ràng nội dung chuyển khoản, lưu giữ đầy đủ hợp đồng, giấy tờ nếu có. Việc minh bạch, rõ ràng giúp bảo vệ bạn trước mọi thắc mắc từ ngân hàng hay cơ quan thuế. Đừng để những khoản tiền hợp pháp trở thành rắc rối chỉ vì thiếu hiểu biết hoặc sơ suất khi thực hiện giao dịch.
MCC.Group luôn đồng hành tư vấn, giải đáp miễn phí về thuế, kế toán, thủ tục pháp lý liên quan đến chuyển khoản, giúp bạn an tâm tuyệt đối khi quản lý dòng tiền cá nhân cũng như hoạt động kinh doanh.
Bạn muốn MCC.Group tư vấn sâu hơn về trường hợp riêng của mình hoặc cần mẫu giấy tờ chứng minh cho từng trường hợp miễn thuế? Liên hệ ngay để được hướng dẫn miễn phí và tận tình!
XVI. Lời khuyên chuyên gia: Chủ động chuyển đổi, hợp tác, tối ưu hóa lợi ích
Dưới sự hướng dẫn, hỗ trợ tích cực của cơ quan thuế, các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nên chủ động tìm hiểu, hợp tác, chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, hoàn thiện kế toán. Khi có vướng mắc, đừng ngại hỏi ý kiến chuyên gia kế toán MCC.Group, hoặc các dịch vụ tư vấn thuế chuyên nghiệp để vừa tuân thủ quy định, vừa tối ưu chi phí và quyền lợi.
MCC.Group – tự hào là đơn vị dẫn đầu tư vấn chuyển đổi thuế khoán, hướng dẫn lập sổ sách, hóa đơn điện tử, giúp bạn sẵn sàng thích nghi với mọi chính sách mới, phát triển kinh doanh vững bền.
Chuyển đổi thuế khoán – Chủ động để hội nhập và phát triển
Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, kế toán minh bạch là xu hướng tất yếu của thời đại số, giúp Nhà nước quản lý hiệu quả, hộ kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh và phòng ngừa rủi ro. Chủ động tiếp cận, cập nhật quy định, linh hoạt lựa chọn giải pháp phù hợp cùng sự hỗ trợ từ MCC.Group sẽ là chìa khóa thành công cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ tại Việt Nam năm 2025–2026.
Bạn cần tư vấn quy trình chuyển đổi thuế khoán, chuẩn bị sổ sách, phần mềm hóa đơn điện tử hay hỗ trợ kê khai thuế? Đừng ngần ngại – hãy liên hệ MCC.Group để được hỗ trợ tận tâm và nhanh chóng nhất!
>>> Xem thêm: Hướng dẫn đầy đủ cách xin lý lịch tư pháp số 1 & số 2
